مرفین و کاربردهای آن چیست؟
مرفین چیست؟
مرفین نوعی اپیویید قوی است که از تریاک به‌دست آمده و مهم‌ترین ترکیب مؤثر تریاک است.
درصد مرفین موجود در تریاک خشک شده ممکن است بین ۴٪ تا ۲۱٪ باشد. مرفین اولین آلکالوئیدی است که در سال ۱۸۰۳ از تریاک استخراج شد. مکانیسم تأثیر آن از طریق تأثیر بر دستگاه عصبی مرکزی است که احساس درد را کاهش می‌دهد. همچنین دارویی به شدت اعتیاد آور به شمار می‌آید. تحمل دارویی و وابستگی جسمی و روانی به آن به سرعت ایجاد می‌شود.
مشخصات شیمیایی مرفین
فرمول شیمیایی مرفین C۱۷H۱۹NO۳ است. درصد چسبندگی این ماده شیمیایی به پروتئین پلاسما ۳۰٪ تا ۴۰٪ است. 10٪ آن در کبد متابولیزه شده و ۹۰٪ از مسیر کلیه و از طریق ادرار از بدن خارج می‌شود؛ و نیمه عمر آن حدود ۲ تا ۳ ساعت است.
فراورده‌های دارویی مورفین در سه فرم خوراکی (قرص و کپسول)، تزریقی (وریدی، زیرپوستی و عضلانی) و شیاف موجود است. البته مصرف آن از طریف استنشاق (از راه بینی) نیز ممکن است. با این وجود مرفین از داروهای محبوب پزشکان برای دردهای شدید و حاد است و در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار دارد.
کاربرد پزشکی مرفین
مرفین در این موارد تجویز می‌شود:
- ضددرد برای بیماران بستری
- دردهای بیماران قلبی
- درد ناشی از بیماری خونی سلول‌های داسی شکل
- درد ناشی از جراحی و پس از جراحی
- دردهای مزمن شدید
- درد ناشی از جراحت
- سرطان
- سنگ کلیه
- کمر درد شدید
- دردهای شدید ریفلاکس معده
- داروی کمکی به همراه داروهای بیهوشی
- ضدسرفه در سرفه های شدید
- ضداسهال در اسهال های مزمن (از جمله اسهال بیماران مبتلا به ایدز)
دسترسی به داروی مرفین
علیرغم قیمت نسبتاً ارزان مرفین ، بیماران در برخی از کشورهای فقیر به این دارو دسترسی ندارند. ۷۹٪ مورفین دنیا در سال ۲۰۰۵ فقط در شش کشور ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، کانادا، استرالیا، آلمان و فرانسه مصرف شده و کشورهای فقیرتر دنیا که حدود ۸۰٪ جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند تنها ۶٪ از تولید جهانی مرفین را مصرف کرده‌اند.
برخی از کشورها اصلاً هیچ مرفینی وارد کشور خود نمی‌کنند و حتی افرادی که از شدیدترین دردها رنج می‌برند از حق دریافت این دارو محروم هستند. مسئله‌ای که ترس پزشکان از اعتیاد و ترس مقامات از قاچاق مواد مخدر باعث آن شده‌است. یکی از مقامات سازمان بهداشت جهانی که در این مورد تحقیق کرده است گفته که «در برخی کشورها حتی اگر رئیس‌جمهور دچار درد سرطان باشد این مسکن به او داده نمی‌شود». دیوید یورانسون رئیس گروه مطالعه درد دانشگاه ویسکانسین دلیل این امر را وحشت شدید از اعتیاد می‌داند که به شکل نادرستی درک شده‌است و این که جنگ با مواد مخدر باعث شده تا به مسئله تسکین درد انسان‌ها بی‌توجهی شود. هرچند علائم ترک پس از قطع مصرف مرفین اتفاق می‌افتند اما معمولاً پس از پایان درد بیماران می‌توان مصرف مرفین را قطع کرد.